De honingbij werd lange tijd met respect behandeld door de mens. Er werd met respect voor de bijenvolken met mate geprofiteerd van de bijenproducten zoals honing, was en propolis. Naast de bijen die in korven gehouden werden, hadden de bijen ook nog een plaats in het landschap en huisden in holle bomen en oude gebouwen.
Met de intensivering van de landbouw en veeteelt veranderde ook de manier waarop mensen met de bijen omgingen. Voor het gemak van de imker ging men de bijenvolken houden in bijenkasten met uitneembare raampjes.
Het manipuleren van de bijenvolken nam een grote vlucht. Bijenvolken werden kunstmatig vermeerderd door splitsing van bestaande volken.
Naarmate de mobiliteit van de mensen toenam, werd het eenvoudiger om bijenvolken uit andere streken en landen te verkrijgen. De bij werd langzaam een gebruiksgoed dat naar willekeur van de imker werd gefokt en gehouden. Dit alles alleen met het oog op hogere opbrengsten. Het welzijn van de bijenvolken werd ondergeschikt.
De laatste decennia is de wilde honingbij vrijwel geheel uit het landschap verdwenen en is het leven van de door de imkers gehouden honingbijen totaal verstoord. De natuurlijke vermeerdering via zwermen is grotendeels geblokkeerd en de natuurlijke bevruchting van koninginnen is vervangen door fokprogramma’s waarbij gebruik gemaakt wordt van kunstmatige inseminatie. Daarnaast nemen wij te veel van de honingvoorraden met hoge voedingswaarde van de bijen weg en vervangen die door suikerwater. Maar ook de behuizing waarin de bijen gehouden worden heeft een nadeel. Natuurlijke samenwerkingsverbanden met andere organismen die de mens niet doorzag werden onmogelijk gemaakt.
Deze ingrijpende veranderingen op de natuurlijke levenswijze van de bijen heeft gezorgd voor een verzwakte bijenpopulatie die vatbaar is voor allerhande infecties en plaagziekten. Maar zieke bijenvolken zijn, in de moderne optiek, natuurlijk eenvoudig te behandelen met antibiotica en chemicaliën. De mens heeft lange tijd gekozen voor symptoombestrijding in plaats van naar de oorzaken te kijken.
De bijen en de imker leven in een verstoorde relatie die dringend hersteld moet worden.
